Fahiş fiyatlara Osmanlı yöntemi: Narh Sistemi nedir
ensonhaber.com

Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren ticari hayatın içinde yer almış ve sahip olduğu iktisadi imkanlarla, Beylik halinde iken bile diğerlerine karşı bariz bir üstünlük sağlamıştır.

Özellikle büyük ticaret yolları üzerinde kurulmuş olması bu üstünlüğün oluşmasında belli başlı sebeplerden birini teşkil etmiştir.

Ticarete önem ve değer veren Osmanlı Devleti, bir yandan da eksik rekabet şartlarından ötürü fahiş fiyatların oluşmasına müdahale etmeyi ihmal etmemiştir.

Narh Sistemi olarak bilinen uygulamayı hayata geçiren Osmanlı, temel ölçü arz ve talep şartları olup tekelci eğilimlerin önlenmesi istenmiştir.

Osmanlı Devletinde Narh Sistemi 15. yüzyıldan itibaren uygulanmaya başlamıştır. Buna göre çarşı ve pazarlardaki mallar, ancak devletin belirlediği fiyat aralığında satılmıştır.

NARH SİSTEMİ

Farsça kökenli bir sözcük olan narh, nirh kökünden türetilmiştir. Nirh, bir ürüne ödenen ücret ya da biçilen değer anlamına gelir.

Narh, Osmanlı Döneminde devlet başkanının veya yetki verdiği memurların pazarlara ve esnaflara mallarını belli bir fiyata satmalarını emretmesi ve maslahata (islami açıdan faydalı olanı yakınımıza çekme, faydasızı def etmeye) binâen belirlenen fiyattan aşağı veya yukarı bir fiyata satış yapmayı yasaklamasıdır.

Fahiş fiyatlara Osmanlı yöntemi: Narh Sistemi nedir

FETİH DÖNEMİYLE BAŞLADI

Osmanlı Devleti’nde narh uygulamalarının başlangıç tarihi olarak ileri sürülen 1453 yılı devletin otoritesini hissettirdiği ve yoğun fetihler sebebiyle piyasaların olumsuz etkilendiği bir döneme denk gelir.

Osmanlılarda narha çok önem verilmiş, siyaset yazarlarının ve devlet adamlarının görüşlerinde narh kabul bulmuş ve desteklenmiştir. Ancak 18. yüzyılın ikinci yarısı ile 19. yüzyılda, özellikle III. Selim döneminde başlayan liberalleşme hareketleri, narh uygulamasına engel teşkil etmiştir.

Fahiş fiyatlara Osmanlı yöntemi: Narh Sistemi nedir

LİBERALLEŞMEYLE SON BULDU

Liberalleşme yönündeki düşünceler yavaş yavaş fiyatlarda çözülmeye yol açmış ve çözülen fiyatlar tüketiciyi tedirginliğe iterken, narhı uygulayan üretici ve tüccarı zor durumda bırakmıştır.

Narh uygulanan durumlar:

Bahar ayında ilk kuzu kesimi yapılacağı günden bir kaç gün önce ete narh konulması İlk ve sonbaharda süt ve mamullerinin ayarlanması Mevsimlere göre sebze fiyatlarının belirlenmesi Şaban ayında fiyatların ayarlanması

Fahiş fiyatlara Osmanlı yöntemi: Narh Sistemi nedir

İSLAMİYETTE NARH

İslâm, serbest piyasa ve mal arzının sınırlı olduğu ortamlarda özellikle kıtlığı önlemek amacıyla Peygamberimizin hadisi çerçevesinde narh yasaklanmaktaydı.

İslâm, serbest piyasa ve mal arzının sınırlı olduğu ortamlarda özellikle kıtlığı önlemek amacıyla Peygamberimizin hadisi çerçevesinde narh yasaklanmaktaydı. Ancak ilerleyen yıllarda karaborsacılığın artması ve serbest piyasa ortamından uzaklaşılması sonucu narh uygulaması gerekli görülmüştür.

Ancak ilerleyen yıllarda karaborsacılığın artması ve serbest piyasa ortamından uzaklaşılması sonucu narh uygulaması gerekli görülmüştür.