Engellere nokta koyan alfabe: Braille alfabesi

Görme engellilerin yazılı iletişim kurabilmelerini sağlayan kabartma noktalardan oluşan alfabedir.

(Hanife Akliman)

Engellere nokta koyan alfabe: Braille alfabesi

Napolyon'un talebiyle Charles Barbier'in, askerlerin gece karanlığında ışık olmaksızın anlaşmalarını sağlamak için geliştirdiği sistemle ortaya çıkmıştır.

Bu sistem askeriye tarafından reddedilse de 1821 yılında Charles Barbier, Paris Millî Enstitüsü'nün körler bölümünü ziyaretinde Louis Braille ile tanıştı.

Braille, Barbier'nin en büyük eksiğinin, alfabesinin sahip olduğu temsilî harflerin insanın parmağını hareket ettirmedikçe anlaşılamaması olduğunu söyledi.

Bu buluşta bir sembolden diğerine hızlıca geçilemiyordu. Braille devrim niteliğindeki çalışması sonucunda daha sonra kendisinin adını da alacak olan alfabeyi üretti.

Bu devrim kör alfabesinde devrim; iki kolon taşıyan dikdörtgen düzen içinde dizilmiş belirlenmiş 6 nokta sistemiydi.

Her iki kolonda üçer nokta bulunur. Bu noktaların çeşitli şekillerde kabartılması ile 64 ayrı kombinasyon oluşturularak harfler ve rakamlar ifade edilir.

Ana dili Fransızca olan Braille'in Fransızca'daki aksan harflerini göstermekte kullandığı gibi, Braille yazı sisteminde, örneğin Türkçe için Ö, Ü, Ğ, Ç, Ş seslerini göstermek için de yeni semboller oluşturulur.

Bunun haricinde kullananlarına sadece 64 seçenek sunan yazım sistemi, matematik ve müzik sembolleri için de tasarlanan işaretleri kapsayabilir.

Ayrıca, öğrenenlere daha hızlı okuma teknikleri de öğretilir.

Yaklaşık 600 yıl önce de Suriyeli seçkin bir Arap profesör olan Zain-Din el Hamidi notlarını tutmak ve kitaplarını yazmak için kendi geliştirdiği bir sistemi kullandı.

Doğduktan kısa bir süre sonra görme yetisini kaybeden profesör buna rağmen hukuk ve yabancı diller konusunda kendisini, kendi hazırladığı alfabeye çevirttiği kitapları okuyarak oldukça geliştirdi.

Braille alfabesinin 6 nokta sistemi bu şekilde yer alır. 3 sıra halinde 2 kolon içinde belirtilen kabartmaların her bir şekli ayrı bir harf, rakam yada işareti temsil eder.