Vala Nureddin'in fikri dünyası ve iki kitapla zihin dünyasına yolculuk
ensonhaber.com

Vâlâ Nureddin "Vâ-Nû", günümüzde sadece Nâzım Hikmet'in yakın dostu ve biyograficisi olarak hatırlanıyor.

Oysa çok uzun yıllar "Türkiye'nin bir numaralı fıkracısı" kabul edilmiş, hem inanılmaz genişlikteki ilgi alanıyla hem de kıvrak Türkçesiyle özellikle kendinden genç birkaç kuşak aydının büyük bir zevkle takip ettiği iyi bir yazardı.

KIYASIYA ELEŞTİRMEK

Fıkracılık mesaisini, 1920'lerin ikinci yarısından 1960'ların ortalarına kadar kesintisiz olarak, belli bir dünya görüşü etrafında sürdürmüş istisnai bir kalem adamıydı. Hep şu kaygıyı gözetmişti: "Yeni kurulan Cumhuriyet'in yurttaşlarını modern, seküler bir kamusal ahlak ve bu ahlakı kurumsallaştıracak bir örgütlülük geliştirmeye teşvik etmek; toplumsal kültürümüzün bu ahlakın geliştirilmesine engel olan yanlarını tatlı bir dille ama kıyasıya eleştirmek."

Vala Nureddin'in fikri dünyası ve iki kitapla zihin dünyasına yolculuk

Sayfa: 432

"İKİ KAMYON DOLUSU METİN"

Çok farklı türlerde iki kamyon dolusu metin üreten Vâ-Nû en çok fıkra yazarlığını önemsiyordu; çünkü ileriki yılların araştırmacılarının onun tanıklık ettiği olağanüstü dönemi anlamak istediklerinde mutlaka fıkra yazarlarına başvuracağını düşünüyordu.

YAZILARINDAN BİR SEÇKİ

Günümüz okurlarına tanıtmak için on binlerce yazısı arasından üç yüz kadar fıkrasını iki cilt halinde sunuluyor.  Fikir ve Sanat Âlemimize Bu Hürriyet Kâfi Değildir cildi edebiyat, dil, din ve ahlak, fikir ve sanatla ilgili yazılarından, Asri Rüyalar, Fetiş Rejimler cildi ise gündelik hayatı ve toplumsal kültürümüzü eleştiren yazılarıyla çalışma hayatı ve siyasetle ilgili yazılarından bir seçki niteliğinde.

Vala Nureddin'in fikri dünyası ve iki kitapla zihin dünyasına yolculuk

Sayfa: 424

"ÇOK İLGİNÇ BİR KÜLTÜRÜ VARDI"

Haldun Taner, Vâ-Nû'yu şöyle anlatır: "Onun sütunu bize hocalarımızın açamadığı ne pencereler açtı. Köklü bir İstanbul terbiye ve görgüsünden gelen çelebiliği, Galatasaraylılığın verdiği ince bir esprisi, çok sevdiği Viyana'nın hayat üslubundan edindiği zarif bir Avrupalı gustosu ve nihayet Moskova günlerinin anısı bir diyalektikten örülme, kendine özgü, çok ilginç bir kültürü vardı."

Vala Nureddin'in fikri dünyası ve iki kitapla zihin dünyasına yolculuk

Vâlâ Nureddin

VÂLÂ NUREDDİN VÂ-NÛ

1901'de doğdu. Çocukluğu Beyrut ve Selanik'te geçti. Galatasaray Lisesi'ni bitirdikten sonra kısa bir süre Vi­yana'da öğrenim gördü.

Lisede birlikte okuduğu Nâzım Hikmet'le birlikte Milli Mücadele'ye ka­tılmak için 1921'de Ankara'ya geçti. Daha sonra Bolu'ya öğretmen olarak gönderildiler. Yine Nâzım Hikmet'le birlikte Moskova'ya gitti ve orada yükseköğrenim gördü.

1925'te Türki­ye'ye döndükten sonra gazetelere yazmaya ve çeviriler yapmaya başladı. Uzun yıllar içinde on binlerce yazı yazdı, yüzlerce metni Türkçeye çevirdi. 1936'da ailesiyle Ünye'ye yerleşti ve bir sene burada yaşadı.

1942'de yazdığı bir yazı nedeniyle er rütbesiyle Konya'ya sürgün edildi. 1945'te uzun zamandır haberleşmediği Nâzım Hikmet'i Bursa Ceza­evi'nde ziyaret etti.

Akşam, Haber, Cumhuriyet, Tercüman, Havadis, Zafer, Meydan, Yedigün, Yön gibi gazete ve dergilerde uzun yıllar yazan Vâ-Nû 1965'te sağlık sorunları nedeniyle yazmayı bıraktı, 1967'de İstanbul'da öldü.

Ergül Tosun

Kİtap sayfası için iletişim:

ergul.tosun@ensonhaber.com