Konya’daki Aya Eleni Kilisesi'nde 1700 yıl önce Türkçe ibadet yapıldı

Konya’daki tarihi Sille Mahallesi’nde 1700 yıl önce yaşayan Roma İmparatorluğu, o dönem bölgede yaşayan Türkleri Hristiyanlaştırdı.

Aya Eleni Kilisesi’ne ibadet için giden Türklerin, Yunan alfabesi olan Grek alfabesi ile yazılan ayetleri Türkçe okuduğu ortaya çıktı.

Sille Müzesi’nde, 19'uncu yüzyılda yazıldığı düşünülen Grek alfabeli Türkçe bir İncilin kapağı sergileniyor.

Türkçe ‘Kitap mukaddes’ yazıyor

İncil üzerinde Grek alfabesi kullanılarak Türkçe ‘Kitap mukaddes’ yazıyor.

Dikkat çeken tarihi ayrıntıyı Karatay Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Caner Arabacı, değerlendirdi.

Arabacı, şöyle konuştu:

Bizans'ın Hristiyanlaşmasıyla Konya da Hristiyanlaşmış. Anadolu'nun ilk kilisesi Bizans İmparatorunun annesi tarafından, Kudüs'e hacca giderken Konya'da yaptırılmış. Bu milattan sonra 327 yılında Sille'de bulunan Aya Eleni Kilisesi. Doğu Roma, zamanla kendini doğudan gelen Müslüman Türklere karşı savunabilmek için Rumeli, Balkan coğrafyasından Türk kitleleri getirmiş. Yalnız o Türkleri de Hristiyanlaştırarak getirmiş ve Konya'ya yerleştirmiş. Dolayısıyla bu yapılanmadan dolayı ana dili Türkçe, inancı Hristiyan Ortodoks mezhebinden insanlar, bu coğrafyada çoğalmış. Sille'de de Hristiyan, Ortodoks inancında Türkçe konuşan Hristiyanlar, bu Anadolu'nun ilk kilisesinde ibadet yapmışlar.

Türkçeden başka bir dili anlamıyorlardı

Hristiyan Türklerin kendi dilleri olan Türkçeden başka bir dili anlamadıkları için Rumca vaazları kabul etmediğini belirten Prof. Dr. Arabacı, şunları söyledi:

İbadet dili, dua dili Türkçe, yazı dili Türkçe. Alfabe ise Bizans'ın son alfabesi olarak bilinen Grek alfabesi ile yazıyorlar. İlahilerini kilisede okudukları dini metinleri Grek alfabesiyle kaleme alıyorlar ama metin Türkçe. Böyle bir ilahi kitap günümüzde Koyunoğlu Müzesi'nde bulunuyor. Dünya harbi yıllarında Konya'ya sık gelen Halide Edib Adıvar, bir olaya şahitliğini 'Mor Salkımlı Ev' adlı kitabında anlatıyor. Konya'dan, Yunanistan'a giderek dini eğitim alan Rumca öğrenen, Silleli bir Hristiyan Türk papaz geri dönünce cemaate de Rumca dini vaaz vermeye başlıyor. Halide Edib Adıvar'ın anlattığına göre halk kilisede ayağa kalkıyor ve papazı uyarıyor, ‘Babayiğin diliyle konuş’ diye susturuyor. Çünkü Rumca bilmiyor. Hıristiyanlar İncil okuyorlar ama Rumca bilmiyorlar. Kilisede ibadet dili, günlük hayatta konuşma dili 1923 yılının Lozan Antlaşmasına kadar Türkçe olmaya devam ediyor.