Evde kanepenizde otururken, aslında evrene göre hareket halinde olduğunuzu söylesek... Evet bu doğru. Dünya, evrene göre her zaman göreli hareket halindedir, Güneş'in etrafında ve kendi ekseni etrafında döner.
Hava durumu, rüzgarlar, gelgitler vb. gibi çevremizde meydana gelen birçok doğa olayı, gezegenimizin bu iki göreceli hareketi, özellikle de dönüşü nedeniyle meydana gelir.
Bununla birlikte, Dünya daha hızlı dönmeye başlarsa ne olacağını hiç merak ettiniz mi? Hadi bir bakalım!
Dünya neden dönüyor
Bu soruyu cevaplamak için Güneş sistemimizin ilk oluşmaya başladığı zamana dönmeliyiz. En başta, Güneş sistemimiz devasa bir toz ve gaz bulutundan oluşuyordu.
Bulut çökmeye başladığında, merkezinde bir çıkıntı bulunan ve sonunda Güneş'i oluşturan dev bir diske dönüştü. Gezegenler ve diğer gök cisimleri orijinal diskten ayrı olarak şekillenmeye başladı,
Dünya'nın 24 saatlik dönüş hızı yaşama çok uygundur. Yüzey gün boyunca sadece doğru miktarda güneş ışığında maruz kaldığından ve geceleri karanlıkta soğuduğundan, Dünya ortamının sıcaklığı korunur.
Atmosfer, Dünya'nın dönüşü nedeniyle (gezegenin yerçekimi kuvvetiyle birlikte) yüzeye olan mesafesini korur.
Bununla bilrikte gelgitler, hem Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesinin hem de Dünya ve aydan gelen yerçekiminin etkilerinin bir sonucudur.
Coriolis kuvveti
Dünya'nın dönmesi, hava ve okyanus akıntılarının sapmasına neden olur. Dünya, rüzgarlardan veya akıntılardan çok daha hızlı döner, bu da rüzgarı saptıran ve yönünü değiştiren Coriolis kuvvetlerine yol açarak, Dünya yüzeyinde yüksek ve düşük basınçlı bölgeler oluşturur.
Dünya daha hızlı dönerse ne olur
Gezegenimizin dönüşü esas olarak günün uzunluğunu belirler. Daha hızlı bir dönüş hızı, daha kısa bir gün anlamına gelir, bu nedenle bir yıldaki gün sayısı artar.
Ekvator'daki ekstra hız, okyanuslardaki suyun orada birikmeye başlayacağı anlamına gelir. Normal hızından sadece 2 km daha hızlı olan Ekvator, merkezkaç kuvvetiyle binlerce litrelik suyu Dünya'nın ortasına doğru çeker.
Eğer Dünya daha hızlı dönerse; New York City, Venedik, Mumbai ve diğerleri de dahil olmak üzere dünyanın birçok alçak bölgesi tamamen su altında kalır.
Konveksiyon ve rüzgarlar, ağırlıklı olarak gezegen yüzeyinin eşit olmayan ısınmasından kaynaklanır. Dünyanın dönüş hızı arttıkça, konveksiyon çemberleri daralır ve bu nedenle çok daha şiddetli fırtınalar, kasırgalar ve hortumlar meydana gelir.
Sonuç
Açıkça söylemek gerekirse, Dünya'nın dönme hızındaki bir artışın, artan depremler ve tsunamilerden gün uzunluğunun kısalmasına kadar çeşitli etkileri olabilir.
Orta Afrika'da insanlar ağırlıksız bir şekilde havada süzülebilirken, kutup buzu son derece hızlı eriyerek dünyanın birçok nüfuslu bölgesini sular altında bırakabilir.
Bununla birlikte, Ay'ın her yıl Dünya'dan biraz enerji kazanması ve biraz daha uzaklaşması nedeniyle, Dünya'nın dönüşü aslında Ay'ın varlığı ile yavaşlamaktadır.
Son 100 yılda Dünya'nın dönme hızındaki düşüşün yaklaşık 1,4 milisaniye olduğu tahmin ediliyor. Bu bir referans noktası olarak alınırsa, Dünya'nın gün uzunluğuna bir saniye eklemek yaklaşık 50 bin yıl alacaktır.
Dünya'nın hızının büyük ölçüde artması için, yeterince büyük bir nesne tarafından vurulması gerekir; bu da kabuğun parçalanması ve hepimizi kolayca öldürebilecek büyük depremler gibi birçok başka sonuç doğurur.
Sonuç olarak Dünya'nın dönüş hızı, üzerinde yaşayabilmemiz için gereken şartları sağlıyor. Bu hızın değişmesi, iklimden canlılara kadar her şeyi etkileyebilir.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış