Osmanlı'nın şair padişahları ve kullandıkları mahlaslar

Üç kıtada hüküm süren Osmanlı Devleti tam 640 sene yaşadı. Osmanlı Devleti'ni yöneten padişahlarının bazılarının iyi şair oldukları bilinen bir gerçek. Her padişahın kendisine ait bir mahlası vardı ve o mahlasla şiirler yazarlardı.

Fatih Sultan Mehmet sadece şiir yazmazdı, aynı zamanda birçok dil bilirdi. İşte bazı Osmanlı padişahlarının mahlasları ve beyitlerinden birer örnek...

Fatih Sultan Mehmet

İstanbul'u fetheden Fatih Sultan Mehmet, Avni mahlasıyla şiirler yazardı. Şu dörtlük ona ait...

"Cinnet sahrası içinde felekte başuma yağan Cefa taşlarını cem eyledüm, sengi mezar itdüm"

II. Bayezid

Osmanlı'nın bir diğer önemli padişahı olan II. Bayezid ise; "Adli" mahlasını kullanırdı.

"Nice kâfir kal'asın almak nasîb itdi Hudâ Adli dilber gönlini almak kime makdûr olur"

Kanuni Sultan Süleyman

Osmanlı'nın muhteşem devrinin padişahı olan Kanuni Sultan Süleyman'nın iyi şair olduğu tarihçilerce malum.

Muhib, Muhibbi, Meftuni mahlaslarını kullanan Kanuni Sultan Süleyman'ın meşhur gazelinden:

"Halk içine mûteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi

Saltanat didükleri ancak cihan gavgasıdır

Olmaya baht u saadet dünyada vahdet gibi"

II. Selim

İkinci Selim ise "Selimi" mahlasıyla gazeller, şiirler yazardı.

"Leylî zülfün sihr-i gamzen 'akl u cânum aldılar Eyleyüp Mecnûn beni sahrâ-yı 'aşka saldılar Göreli hüsn ile sen Yûsuf-cemâli gözlerüm 'Akl u dil çâh-ı zenehdâna düşüben kaldılar"

II. Osman

Yeniçeriler tarafından vahşice katledilen II. Osman, genç yaşında öldürüldü; türlü işkencelere maruz kaldı. Fakar iyi bir şairdi...

"Yola düşüb giden dilber

Musam eğlendi, gelmedi

Aceb yolda yol mu şaşdı

Musam eğlendi, gelmedi."

IV. Murad

IV. Murad, Muradi mahlasını kullanmayı tercih etti. İlk gözdesi Musa Melek Çelebi öldürüldüğünde şu satırları kaleme aldı:

"Yola düşüb giden dilber

Musam eğlendi, gelmedi

Aceb yolda yol mu şaşdı

Musam eğlendi, gelmedi."

II. Mahmud

II. Mahmud, Adlî mahlasını kullandı.I

"Aldı aklım yine bir nevres Nihal Penbeden nazik teni bir mehcemal"

III. Selim

İlhamî ve Selimİ mahlaslarını kullanan III. Selim'in hüzzam makamında bestelenen bir şiiri:

"Gönül verdim bir civâne

Derdinden oldum divâne

Gel efendim girme kaane

Ben seni virmem cihâne"

III. Ahmed, Necîb imzası ile kendisinden sonra tahtı devralacak I. Mahmud'a şöyle seslendi:

"Hayr-endiş ey vücûd-ı kerîm Kimseye itme kendini teslîm Hâcet ashâbına 'adâlet kıl Fukarâ hâline ri'âyet kıl Kimsenün inkisârını alma Benüm itdüklerime hem kalma."

III. Murad

III. Murad'ın Muradî adı ile yazdığı bir gazelinden:

"Benim virdi zebanımdır muhabbet

Hayatı cavidanımdır muhabbet

Cenabı Zülcelal rehberimdir

Benim sırrı nihanımdır muhabbet

Muhabbettir beni Şeyda kılan ah

Tenimde mahzı canımdır muhabbet"