Teleskop nedir

Teleskop şüphesiz astronomideki en önemli araştırma aracıdır.

Gök cisimlerinden, hatta evrenin en uzak noktalarında bulunanlardan gelen radyasyonu toplamak ve analiz etmek için bir görev görür.

Galileo, 17. yüzyılın başlarında dünya dışı cisimlerin incelenmesine teleskobu uyguladığında astronomide devrim yarattı.

O zamana kadar bu tür aletler, astronomik amaçla hiç kullanılmamıştı. Galileo’nun öncü çalışması sayesinde giderek daha güçlü optik teleskoplar geliştirildi.

KIRILMALI TELESKOP

Yaygın bir biçimde refraktör olarak bilinen bu tür teleskoplar tipik olarak Ay'ı, Jüpiter ve Mars gibi Güneş sisteminin diğer nesnelerini ve ikili yıldızları incelemek için kullanılır.

IŞIK TOPLAMA VE ÇÖZÜNÜRLÜK

Bir optik teleskobun en önemli özelliği ışık toplama gücüdür. Bu kapasite, teleskobun açıklığının, yani çapının bir fonksiyonudur.

Işık toplama güçleri için farklı büyüklükteki açıklıkların karşılaştırmaları, çaplarının karelerinin oranıyla hesaplanır.

Daha geniş açıklıklı bir teleskopla daha fazla ışık toplamanın avantajı, daha sönük yıldızlar, bulutsular ve çok uzak galaksilerin gözlemlenebilmesidir.

YANSITMALI TELESKOP

Reflektörler yalnızca elektromanyetik spektrumun görünür bölgesini incelemek için değil, aynı zamanda ona bitişik hem daha kısa hem de daha uzun dalga boylu bölgelerini keşfetmek için kullanılır.

Bu tür bir enstrümanın adı, birincil aynanın ışığı kırmak yerine bir odağa geri yansıtmasından kaynaklanmaktadır.

ÇOK AYNALI TELESKOP

Gökbilimcilerin daha büyük teleskoplar inşa etmelerinin ana nedeni, evrenin derinliklerini görebilmeleri için ışık toplama gücünü artırmaktır.

Ne yazık ki, daha büyük tek aynalı teleskoplar inşa etmenin maliyeti, yaklaşık olarak açıklığın çapının küpüyle birlikte hızla artmaktadır.

Bu nedenle, maliyetleri düşük tutarken ışık toplama gücünü artırma hedefine ulaşmak için yeni, daha ekonomik ve geleneksel olmayan teleskop tasarımlarını keşfetmek gerekli hale geldi.

İki adet 10 metrelik Keck Gözlemevi teleskobu böyle bir çabayı temsil ediyor. İlki 1992'de Hawaii adasındaki Mauna Kea'ya kuruldu ve ikincisi ise 1996'da tamamlandı.

Keck teleskoplarının her biri, tümü bilgisayar kontrolü altında 36 bitişik ayarlanabilir ayna bölümü içerir.

Daha da büyük çok aynalı teleskoplar, halihazırda Amerikalı ve Avrupalı gökbilimciler tarafından planlanmaktadır.