Padişah Fatih Sultan Mehmet'in edebi kişiliği
Özel İçerik

İkinci Murad'ın oğlu padişah Fatih Sultan Mehmet, 1453'te İstanbul'u fethettiğinde sadece 15 yaşındaydı. İstanbul'un Fatih'i unvanıyla bilinen padişahın edebiyat sevgisi ve şairliği de devlet adamlığı kadar önemliydi.

Babası İkinci Murat tarafından tahta çıkarıldığında henüz küçük yaştaydı ve tahttayken Kovova Savaşı başladı.

Bunun üzerine Edirne'de bulunan babasına gelip, ordunun başına geçmesini istedi. Babası İkinci Murad ise padişahın kendisi olduğunu ve gelemeyeceğini bildirir.

Bunun üzerine tarihe geçen ünlü çağrıyı yapar babasına...

"EMREDİYORUM"

"Eğer devletin başı siz iseniz gelin ordunun başına geçiniz. Yok eğer bensem emrediyorum gelin" demesi tarihçilerin bile doğruladığı bir anekdotdur.

Fatih Sultan Mehmed, Avni mahlâsıyla şiirler yazmış, divanı olan ilk Osmanlı padişahıdır. Fatih’in şiirlerinde önemli bir harp adamı olması ile tezata düşen hassas bir ruhun izleri gözükür.

Devrinin önemli şairlerine taş çıkartacak derecede şiir bilgisi olan Fatih’in şiirlerinde, kuvvetli bir lirizm ve ahenk gözükür.

SANATA DÜŞKÜN BİR PADİŞAH

Fatih; bilim ve sanat’ın her dalını seven âlim ve sanatkârları himaye eden, musikiye ve şiire ve güzel sanatlara düşkün bir padişahtır. Resme de ilgi duymuş resimlerini yaptırtmak için Venedik’ten ressamlar getirtmiştir.

Avni’nin altı dil bildiği rivayet edilmekle beraber Arapçayı ve Farsçayı eserlerin aslını okuyup anlayabilecek derecede iyi bilmektedir. Avni, devrinin diğer şairlerine göre daha sade ve daha duru bir dille şiirler yazmıştır.

Padişah Fatih Sultan Mehmet'in edebi kişiliği

"BÖYLE DEVLET ADAMI AVRUPA'DA YOK"

Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, katıldığı bir televizyon programında padişah için şunları söylemişti.

Ortaylı; "Böyle oryantal bir adam Avrupa'da bile yok. Yunancayı şakır şakır konuşur, İlyada'yı ve Homeros'u anadilinde okur gibi okurdu. Resamlığı, şairliğini herkesçe bilimekte."

"SEVDİM EY DİLBERİ"

"Sevdim ol dilberi söz dinlemedin vay gönül Eyledin kendini âleme rüsva ey gönül Sana cevr eylemede kalmaz o perva gönül Cevre sabr eylemezsen nideyim hay gönül Gönül, ey vay gönül, vay gönül, ey vay gönül"

Padişah Fatih Sultan Mehmet'in edebi kişiliği

ŞİİRLERİNİN TEMASI

Sultan Mehmet'in şiirlerinin genelde ana teması ölüm korkusu, dünyanın gelip geçiciliği, yüce irade karşısında duyulan çaresizlik hatta yer yer sosyal hayata dair konulara da değinmiştir.

Bununla birlikte divan şairlerinin yazmaktan usanmadığı klasik konulara ve benzetmelere de şiirlerinde yer vermiştir.

"BİR GÜNEŞ YÜZLÜ MELEK"

"Bir güneş yüzlü melek gördüm ki alem mâhıdır Ol kara sümbülleri Aşıklarının ahıdır. Kareler giymiş meh-i tâbân gibi ol serv-i nâz Mülk-i Efrengin meğer kim hüsn içinde şahıdır. Ukde-i zünnarına bir kimse kim dil bağlamaz Ehli imân olmaz ol, âşıkların güm-râhıdır. Gamzesi öldürdüğüne lebleri canlar verir Var fse ol rûh-bahşın dini, Isa râhıdır."

Ergül Tosun

Kitap sayfası için iletişim:

ergul.tosun@ensonhaber.com