Psikolojik romanın öncülerinden olan, realist bir yazar: Stendhal
ensonhaber.com

Yazar Stendhal, 23 Ocak 1783’te Fransa’nın Grenoble şehrinde doğdu. Yedi yaşındayken annesini kaybedince babası ve halasıyla yaşamaya başladı. École Centrale’in matematik bölümünden birincilikle mezun olduktan sonra kuzeninin yardımıyla Harbiye Bakanlığı’nda göreve başladı. Asteğmen olarak İtalya’ya gitti. Askerliğe ısınamayıp bir süre Paris’te başıboş bir hayat yaşadı.

Daha sonra Marsilya’da tacirlik, ithalat gibi işlerle meşgul oldu. Marsilya’dan sonra Paris’e dönüp levazım dairesinde işe başladı. Ünlü Fransız yazarın bugün 240'ıncı ölüm yıl dönümü..Stendhal hem dünya hem de Fransız edebiyatının realist çizgide olan; eserleri çok okunan ve iz bırakan bir yazardır.

Napoléon’un zafer alayıyla Berlin’e gitti. 1810 yılında sürveyanlığa yükselerek saraya takdim edildi. Polonya, Floransa, Roma, Napoli’yi gezdi. Napoléon’un Büyük Ordusu’yla Moskova’ya gitti.

Moskova’nın yanışı ve Büyük Ordu’nun çekilişinden çok etkilendi. Bautzen Savaşları’na katıldı. 1830’da Trieste’ye, 1831’de Roma’nın kuzeyindeki Civitaveccia’ya konsolos tayin edildi. 1834’te Légion d’honneur nişanına layık görüldü. Bir yandan görevi gereği Avrupa’da dolaşırken, bir yandan da edebiyatla ilgilenmeye devam etti.

1815’te Vies de Haydn, de Mozart et de Métastase’ı (Haydn, Mozart ve Metastasio’nun Hayatları) yazdı. Stendhal mahlasını kullandığı ilk kitabı olan Rome, Naples et Florence’ı (Roma, Napoli ve Floransa) 1817’de yayınladı.

Napoléon’un hayatını yazmaya başladı. 1819’da babasının ölümünden sonra Grenoble’a dönerek burada karşılıksız aşkı Mathilde Dembowski’ye ithaf ettiği Aşka Dair’i yazdı. 1823’te Romantik akımın ilkelerini ilan eden ve daha sonra Racine et Shakespeare (Racine ve Shakespeare) adıyla birleşecek olan iki eserden ilkini kaleme aldı. Vie de Rossini’yi (Rossini’nin Hayatı) yayınladı.

Restorasyon dönemi eseri

1827’de ilk romanı olan Restorasyon dönemi hikâyesi Armance’ı yayınladı. 1829’da İtalya’daki tecrübelerini aktardığı Roma’da Gezintiler kitabını yazdı. Ekim ayında Kırmızı ve Siyah’ı yazmaya başladı. Kırmızı ve Siyah 1831 tarihini taşısa da aslında 1830’da yayınlandı. 1834’de yarıda bırakacağı Lucien Leuwen’i yazmaya başladı. Kendi hayat macerasını anlatan Henry Brulard’ın Yaşamı’nı yazmaya başladı, fakat tamamlamadı.

Stendhal öldü

1836’da Mémoires d’un touriste (Bir Turistin Hatıraları) adını taşıyan seyahat kitabını yayınladı. Le rose et le vert (Pembe ve Yeşil) adında tamamlayamayacağı bir romana başladı. 1838’de Parma Dükü Alexandre Farnèse’in gençlik hayatından esinlenerek roman haline getirdiği Parma Manastırı’nı yazdı. 1839’da Lamiel adlı romanı yazmaya başladı ancak bitiremedi. 1841 yılında sağlığı bozulmaya başladı. 22 Mart 1842’de felç geçirdikten bir gün sonra hayatını kaybetti.

Yazarı ölüm yıl dönümünde ünlü romanı olan Kırmızı ve Siyah eserinden biraz bahsetmek gerek...

Kırmızı ve Siyah

Stendhal, aşık olduğu ilk kadın Madame Rebuffel’in peşine Marsilya’ya gitmişti. İşte Kırmızı ve Siyah’ın başkahramanı Julien Sorel’in detayları, burada geçirdiği ve onu takip eden zaman diliminde oluşmaya başlamıştı… Kırmızı ve Siyah’ı, 1830’da, ilk romanı “Armance”yi 1827’de yazdıktan sonra yazacaktı. Birçok takma isimden sonra Stendhal adında da, 1812’de Napolyon ile birlikte Rus Seferi’ne katıldığı sırada karar verdi.

Stendhal’ı dünyaya duyuran eseri, adını ordunun kırmızı üniformaları ve ruhban sınıfının siyah cüppelerinden alan Kırmızı ve Siyah romanıydı. Psikolojik romanın ilk örnekleri arasında sayılan roman, her ne kadar romantik ögeler taşısa da, realist yaklaşımıyla da dikkat çekiyor.