Balıkesir’in Havran ilçesine bağlı İnönü Mahallesi yakınlarındaki Kocaçal Tepe’nin İnboğazı mevkiinde yer alan Andık Mağarası, 1949 yılında Prof. Dr. Kılıç Kökten tarafından keşfedildi. Günümüzde ise Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derya Yalçıklı başkanlığındaki ekip tarafından kazılar sürdürülüyor. Çalışmalara Kültür ve Turizm Bakanlığı, Balıkesir Kuva-yi Milliye Müzesi Müdürlüğü, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ve Havran Belediyesi destek veriyor.
ZORLU YOLCULUK, TİTİZ KAZILAR
Kazı ekibi, sabahın erken saatlerinde İnönü Mahallesi’ndeki kazı evinden hareket ediyor. Patika yollardan arazi aracıyla Kocaçal Tepe’ye ulaşan ekip, ardından eşeklere yükledikleri malzemelerle 500 metrelik engebeli yolu yürüyerek mağaraya varıyor. Dar ve taşlık arazinin sonunda, 59 metre derinliğe sahip ve çok sayıda galeriden oluşan mağarada titiz kazılar başlıyor.
Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda çok sayıda seramik kap, taş ve kemikten aletler bulundu. Mağaranın duvarlarında ise bir dağ zirvesi ve leopar figürünün resmedildiği çizimler dikkat çekiyor.
"YOĞUN BİR PREHİSTORİK YERLEŞİM"
Kazı Başkanı Prof. Dr. Yalçıklı, mağarada özellikle Neolitik ve Kalkolitik dönemlere ait izlerin yoğun olduğunu belirterek şunları söyledi:
2022 yılında başladığımız kazılarda, Neolitik ve Kalkolitik çağlara ait tabakaları ayrıntılı biçimde saptadık. Ayrıca MÖ 1500-1400 arasındaki Geç Tunç Çağı, MÖ 546’ya tarihlenen Arkaik Çağ ve Bizans dönemine ait bazı ritüel izlerine de rastladık. Daha yakın dönemlerde mağaranın ağıl olarak kullanıldığını da gördük.
EN ERKEN TARİHLERDEN BİRİ
Karbon analizlerinin MÖ 6700’e işaret ettiğini belirten Yalçıklı, bunun bölge için bilinen en erken tarih olduğunu vurguladı:
Burası, farklı evrelerde yerleşim amacıyla kullanılmış. Çeşitli galerilerde yaşam tabanları, ocaklar ve günlük kullanım eşyaları buluyoruz. Önümüzdeki 20-25 yıllık süreçte kazıların çok daha fazla bilgi sunacağını düşünüyoruz. Daha erken dönemlere ulaşma çabamız da sürüyor.
TURİZME KATKI BEKLENİYOR
Prof. Dr. Yalçıklı, mağaranın yalnızca arkeoloji için değil, Havran’ın kültürel mirası için de büyük önem taşıdığını belirterek gerekli düzenlemelerle bölgenin turizme kazandırılabileceğini söyledi.
Havran Belediye Başkanı Emin Ersoy da çalışmalara destek verdiklerini ifade ederek, “İlçemiz tarım ve doğal güzellikleriyle öne çıkıyor. Andık Mağarası’nın turizme açılması Havran’a büyük değer katacaktır.” dedi.
