Cumhuriyet Halk Partisi, şaibeli kurultay tartışmalarının tam göbeğinde yoğun çatışmalar yaşıyor.
Hakkında, “yüzüne tükürmekten, partinin merdivenlerine bile yaklaştırmamaktan” bahsedilen CHP eski Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, sessizliğini bozdu.
Kılıçdaroğlu, kendisini “direğe asmakla tehdit edenler” olduğunu anlatıp, bu gruplarla partinin içinde mücadele edeceğini söyledi. CHP’lilerin CHP’lileri şikâyetiyle başlayan “adliyelik kurultay” tartışması artarak sürüyor ve bu hamur daha çok su kaldıracağa da benziyor.
CHP’nin tarihinde kurultay eksenli kıran kırana mücadelelerin başka örnekleri de var elbette. İsmet İnönü ile Bülent Ecevit'in 1972 yılının baharına damgasını vuran ve İnönü’nün siyaset sahnesinden silinmesiyle sonuçlanan kurultay da bunlardan biriydi.
ECEVİT PARLAYINCA...
Kanlı 27 Mayıs 1960 darbesine üç yıla kala milletvekili olan, darbenin ardından yapılan 1961 seçimleriyle kurulan üç ayrı CHP-AP Koalisyon Hükümetinde Çalışma Bakanlığı görevinde bulunan Bülent Ecevit, Adalet Partisi’nin 1965 yılında Süleyman Demirel’in Başbakanlığında iktidara gelmesiyle birlikte de CHP Genel Sekreterliği görevine başlamıştı.
CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit, kısa sürede Genel Başkan İsmet İnönü ile ters düşmüştü. İnönü, “Ortanın Solu” adını verdiği bir politikayı ortaya koymuşsa da içini dolduramamıştı. Ecevit ise bu yaklaşımı CHP’ye hâkim kılmak için büyük bir çaba içine girmiş, gençliği ve etkili konuşmalarıyla da kısa sürede örgüt ve tabanda parlamıştı. Bu durum da beklendiği gibi İnönü’nün tepkisine yol açmıştı.
İNÖNÜ: ECEVİT’İN DELEGELERİ SEÇİLİRSE İPTALİ İÇİN AYM’YE GİDERİM
İki isim arasındaki görüş ayrılığı iyice artınca da Bülent Ecevit önce parti genel sekreterliğinden istifa etmiş, ardından kurultayın toplanması için çalışmalara başlamıştı. Sonunda çaresiz kalan İsmet İnönü de CHP’yi 5. Olağanüstü Kurultay’a götüreceğini açıklamıştı.
5 Mayıs 1972 tarihinde toplanması kararlaştırılan kurultay, İnönü’nün kalp spazmı geçirmesi üzerine, 6 Mayıs’ta toplanabilmişti. Bu süreçte partideki popülaritesi daha da artan Bülent Ecevit, yönetime hâkim olabilmek için yeni delegeler belirlemiş ancak genel merkez yeni delege adaylarına karşı çıkmıştı. Salonda büyük tartışmalar yaşanması üzerine de Genel Başkan İsmet İnönü kürsüye gelerek bir konuşma yapmıştı. İnönü, bu konuşmasında, Ecevit tarafından aday gösterilen yeni delege adaylarının seçilmesi halinde, CHP’nin kurultayının iptal edilmesi için Anayasa Mahkemesi’ne gideceğini söylemişti.
CHP GENEL SEKRETERİ: ECEVİT’İN ZAMANINDA PARTİ KANUN KAÇAKLARININ SIĞINAĞIYDI
Tartışmalar uzadıkça, ortaya yeni yeni suçlamalar da çıkıyordu. CHP Genel Sekreteri Kemal Satır, sert bir dille Ecevit’i eleştirerek, “Senin döneminde parti kanun kaçaklarının sığınağı olmuştur. Devlet nizamını bozmak isteyenler, hiçe sayanlar teşkilat mensubu olmuşlardır.” diyordu.
ECEVİT: CHP GENEL SEKRETERİ OTELLERDE KULÜPLERDE DOLAŞIYOR
Bülent Ecevit ise bu eleştirilere karşı yaptığı açıklamada, CHP Genel Sekreteri Kemal Satır’ın otel ve kulüp köşelerinde dolaştığı için halktan kopuk olduğunu söylemişti. Ecevit, “Kemal Satır, CHP örgütünü, yurdu dolaşarak ve partililerle kaynaşarak değil, ancak otel odalarından ve kulüplerden tanıyabileceği kadar tanımaktadır.” demişti.
İNÖNÜ: YA BÜLENT YA BEN
CHP kurultayını toplayan Genel Başkan İsmet İnönü, salonda Bülent Ecevit yanlılarının hâkimiyetinin iyice belirginleştiğini gördüğünde ise daha da sertleşmişti. İnönü, en ufak bir uzlaşma adımı atmayarak tek bir yeni delegenin bile listeye girmemesi gerektiğini savunmaktaydı. İnönü, salonda bulunan gazeteci Turhan Ilgaz’a, “Ya ben ya Bülent” diyerek son sözünü söylemişti.
Ne var ki, İnönü’nün çabaları sonuç vermeyecek ve Bülent Ecevit’in listesi 6 Mayıs’ta 158 oy farkla seçimi kazanmıştı. İsmet İnönü de bunun üzerine, 8 Mayıs’ta 34 yıldır sürdürdüğü CHP Genel Başkanlığı’ndan istifa etmişti. Parti yönetimi, hızlıca yeni olağanüstü kurultay kararı almış ve Bülent Ecevit 14 Mayıs 1972’de yapılan 6. Olağanüstü Kurultay’da CHP Genel Başkanlığı'na seçilmişti.
- Necmi Çelik, “Bülent Ecevit ve CHP Genel Başkanlığı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Lisans Bitirme Tezi, İzmir 2022
