İstanbul’un taksi sorunu: Sayı mı az, verim mi
Özel Yazı

Zeynep Yıldırım

İstanbul’da son dönemde gündem sarı taksiler.

Taksimetre açmayan, yolcu seçen, kısa mesafe gitmeyen taksi şoförleri, İstanbulluların sıklıkla şikayet ettikleri konular arasına girdi.

Vatandaşların şikayetleri, kalabalığın yoğun olduğu bölgelerde trafik polislerinin denetimlerini artırmasına neden oldu.

Denetim noktalarında kurallara uymayan taksi şoförlerine ceza kesen ekipler, kimi zaman da yolcu kılığında taksilere binip yakın takip gerçekleştirdi.

Hayatını yollarda direksiyon başında geçirerek evlerine ekmek götüren taksi şoförleri ise, en az vatandaşlar kadar kurallara uymayan taksi şoförlerinden şikayetçi.

İstanbul’un taksi sorunu: Sayı mı az, verim mi

NÜFUS ARTTI, TAKSİ SAYISI AYNI

Öte yandan, 16 milyonu aşan nüfuslu mega kentte, 17 bin 395 taksi hizmet vermekte. 50 yıla aşkın süredir nüfus sürekli artarken, taksi sayısında ise herhangi bir artış yaşanmadı.

TAKSİ DOLULUK ORANI 39,3

Bunun yanı sıra İstanbul’a hizmet veren taksilerin doluluk oranı ise, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin raporuna göre yüzde 39,3’te kaldı.

Var olan sistem içindeki taksilerin verimli kullanılması, farklı bir sorun olarak önümüze geldi.

Üstelik İstanbul trafiği de hesaba katıldığında, taksi artışının yaşanan sıkıntılara çözüm mü, yoksa yeni bir sorunun başlangıcı mı olacağı belirsiz.

"TAKSİ ŞİKAYETLERİNDE AZALMA VAR"

İstanbul’daki taksi sorununu, İstanbul Taksiciler Esnaf Odası (İTEO) Başkanı Eyüp Aksu Ensonhaber’e değerlendirdi.

İlk olarak, “İstanbul’da taksi sorunu var mı?” sorusunu yanıtlayan Başkan Eyüp Aksu, İstanbul’da toplu taşıma sorunlarının örtbas edilmesi maksadıyla, taksi sorunu varmış gibi algı çalışılması yapıldığını belirterek şu ifadeleri kullandı:

“Aslında taksi şikayetlerinde azalma var. Tabii ki kronik 3 bölgede sıkıntılar var. Taksim, Eminönü, Sultanahmet meydanları gibi. Buralarda da emniyet müdürlüğümüz ile yapılan ortak denetimler ile bu sorunlar ortadan kalkıyor, kalkacak.

İstanbul’un taksi sorunu: Sayı mı az, verim mi

“YILDA 512 MİLYON YOLCU TAŞIYORUZ, GELEN ŞİKAYET SAYISI 103 BİN”

Taksi şoförlerinden gelen şikayet, yakına gitmemek, aracın kirli olması, şoför davranışlarıyla ilgili sorunlar. Bunlar sık sık yaşanmıyor. Valiliğimiz ve İETT’nin resmi rakamlarına göre günde 1 milyon 403 bin yolcu taşıyoruz, yılda 512 milyon yolcu taşıyoruz. Gelen şikayet sayısı 103 bin. Orana vurduğunuz zaman, taşıdığımız yolcuya göre gelen şikayet sayısı yüzde 1 bile değil.

“İETT’YE GELEN ŞİKAYET YÜZDE 15 ORANINDA”

Ayrıca İETT toplu taşımaya gelen şikayet sayısı yüzde 15 oranında. Yani burada sadece siyasi algı, siyasi rant yapıyorlar. Taksi sorununda artış yok. Taksi şikayetlerinde artış yok. Tam tersi, azalma ve iyileşme var. Ama İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) İstanbul’da son zamanlarda toplu taşımadaki sorunları ört bas etmek için taksi sorunu varmış gibi sürekli algı yapıyor.”

İstanbul’un taksi sorunu: Sayı mı az, verim mi

“TRAFİK VARKEN SAYI NE KADAR ARTARSA ARTSIN ÇÖZÜM OLMAZ”

İstanbul’da yeni bir artışın çözüm olup olmayacağı sorusuna yanıt olarak Başkan Aksu şu sözleri kaydetti:

“En son sayısında 1998’de artış oldu. Ben Maslak’tan Seyrantepe’ye 1 buçuk saatte geldim. İstanbul’da trafik sorunu varken, bu sayı ne kadar artarsa artsın çözüm olamaz.

“TRAFİK SORUNU ÇÖZÜLMEDEN İHTİYAÇ VAR MI YOK MU ÖLÇMEK MÜMKÜN DEĞİL”

İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Taksi Analiz Raporu var. Diyor ki, İstanbul’da trafik sorunu çözülmeden, teknolojiye geçmeden, eğitimler verilmeden, denetimler yapılmadan, taksimetre ücret tarifesi iyileştirilmeden, taksi sayısının artışına ihtiyaç var mı yok mu ölçmek mümkün değil. Yani kısacası diyor ki İstanbul’da şu anda taksi sayısının artışına ihtiyaç yoktur.

“YOLCU ARKA SOKAKTA TAKSİ BEKLERKEN, ÖN SOKAKTA TAKSİCİ YOLCU BEKLİYOR”

Yolcu ile taksi şoförünü buluşturan teknolojiye geçmeden bu sorun çözülemez. Bir yolcu arka sokakta taksi beklerken, ön sokakta taksici yolcu bekliyor saatlerce. Bu taksi aplikasyonu, buluşturma sistemi hayata geçerse, taksici ile yolcu buluşacak. Taksici boş gezmeyecek, yolcu da taksici aramayacak. Onun için taksi sayısının artışına da ihtiyaç kalmayacak.

“DOLULUK ORANI YÜZDE 65’E ÇIKARSA, 11 BİN TAKSİ İLAVE EDİLMİŞ GİBİ VERİMLİLİK SAĞLANIYOR”

Şu anda İstanbul’da, taksi doluluk oranı yüzde 39-40 civarında. Taksi doluluk oranı teknoloji ile sağlanırsa, yüzde 65’e çıktığını düşünün, 11 bin taksi ilave edilmiş gibi verimlilik sağlanıyor.”

Taksi esnafı arasında tartışmalara neden olan Uber uygulaması da İstanbullu vatandaşların kafasında soru işareti bıraktı.

Uygulamanın iyi hizmet verdiği yönünde fikir beyan eden vatandaşların yanı sıra, uygulamanın yasa dışı olduğu ve haksız rekabete neden olduğu konusunda taksi şoförleri arasında tartışmalar başladı.

Ubere yönelik fikirlerini belirten Başkan Aksu, uygulamaya yönelik ‘Global Korsan’ ifadelerini kullandı.

Uygulamaya mahkeme kararı ile erişimin kesildiğini, Türkiye yetkililerine savcılık tarafından tutuklama kararı çıkarıldığını belirten Aksu, “Global korsan yasal değildir. Kesinlikle kullanılmamalı.” sözlerini kaydetti.

“YERLİ VE MİLLİ APLİKASYONLAR HAYATA GEÇİRİLMELİ”

Aksu, çözümün yerli ve milli geliştirilen cep telefonu uygulamaları olduğunu belirterek, “Yerli ve milli olan, ticari taksiler ile çalışan, rekabete açık aplikasyon firmaları kesinlikle hizmet vermeli. Taksici ve yolcuyu buluşturan yerli ve milli aplikasyonlar hayata geçirilmeli.” dedi.

İstanbul’un taksi sorunu: Sayı mı az, verim mi

“VAR OLAN SİSTEMİ REHABİLİTE ETMELİYİZ”

Son olarak, yaşanan sıkıntıların belediye, zabıta, emniyet birimleri ve bakanlık temsilcileri ile bir masa etrafından ortak akıl ve şeffaf bir yönetim ile çözülebileceğini belirten Aksu, taksi sayısının yeterli olduğunu vurgulayarak çözüm önerilerini şu şekilde sıraladı:

“Taksi sayısının artışı ile sorun çözülmez. Var olan taksi sayısı yeterlidir. Var olan sistemi rehabilite etmeliyiz. Teknolojiye geçmeliyiz, eğitimler vermeliyiz, kronik bölgelerde denetimler sıklaştırılmalı. Ayrıca, taksimetre ücret tarifimiz de iyileştirilmeli. Biz her an İstanbul halkına kaliteli konforlu hizmet için çaba sarf ediyoruz. Masaya oturmaya hazırız.

“ÇALIŞMA DÜZENİ, ŞOFÖR DAVRANIŞLARIYLA ALAKALI HİÇBİR ÇALIŞMA YOK”

Bazı yetkiler elimizde olmadığı için yapamıyoruz. Bizim İstanbul Taksicilier Esnaf Odası'na da yetki verilirse 1 ayda gereğini yaparız. İBB var olan çalışma sistemini Rehabilite etme anlamında hiçbir adım atmıyor. Aklı fikri sayının artırılması. Sayının artırılmasında isteyişinin sebeplerinde biri herhâlde bazı gruplara söz verilmiş. O gruplara vermek için herhâlde ısrar ediyorlar. Çalışma düzeni ile şoför davranışlarıyla alakalı hiçbir adım atmıyorlar, hiçbir çalışmaları yok.”