Çağdaş dünya edebiyatının nitelikli yazarı: James Joyce
Haber Merkezi

James Joyce, 1882 yılında Dublin'de doğdu. Bugün yazarın 143'üncü doğum yılı. Kutlu olsun...

Cizvit okullarında eğitim gördü; Dublin'deki University College'de felsefe ve modern diller okudu. 1900'de, henüz üniversite öğrencisiyken Ibsen'in bir oyunu üzerine kaleme aldığı uzunca yazı Fortnightly Review dergisinde yayınlandı. Değişik anlatım özelliklerinden esinlenerek oluşturduğu bilinç akışı tekniğiyle 20. yüzyıl edebiyatını büyük ölçüde etkiledi.

O sıralar, daha sonra Chamber Music (Oda Müziği) adlı kitapta toplanacak olan lirik şiirlerini yazmaya başladı. 1902'de Dublin'den ayrılıp Paris'e gitti; ama ertesi yıl ölüm döşeğindeki annesini ziyaret için tekrar İrlanda'ya döndü.

1904'ten sonra Nora Barnacle'la yaşamaya başladı. 1905'ten 1915'e kadar Trieste'de yaşadılar. 1906 yazında Roma'ya giden Joyce yaklaşık dokuz ay boyunca bir bankada çalıştı. Roma'dan sıkılınca 1907 kışında tekrar Trieste'ye döndü. Trieste'de Berlitz School'da İngilizce öğretmenliği yaptı. Dublinliler, 1914 yılında İngiltere'de yayınlandı. Joyce, 1915'te tek oyunu olan Sürgünler'i yazdı.

DÜNYA EDEBİYATININ BAŞYAPITI

Joyce, Ulysses’ı ilk kez, 1906 yılında Roma’da bir bankada çalışırken Dubliners’a eklenecek bir öykü olarak düşünmüştü. Bu öyküyü hiçbir zaman yazmadı; bunun yerine 1914’te roman olarak yazmayı tasarladı, aynı yıl içinde de kitabı yazmaya başladı. Ulysses, Mart 1918’de ABD’de çıkan Little Review dergisinde dizi biçiminde yayınlanmaya başladı.

Joyce bir yandan yazarken bir yandan da yazdıklarında değişiklikler ve düzeltiler yapmayı sürdürüyordu. Roman, dergide yayını sürerken, 1920’de yasaklandı ve kitap olarak ancak 1922’de Joyce’un yaş günü olan 2 Şubat’ta Paris’te Shakespeare and Co. kitabevinin sahibesi Sylvia Beach’in çabalarıyla yayınlanabildi.

Joyce ertesi yıl, son romanı olan Finnegans Wake’e başladı. Bu roman 1939’da yayımlandı. Joyce 1941’de öldüğünde, Finnegans Wake’in ilgi görmemesi yüzünden düş kırıklığı içindeydi. oysa bugün, bu kitap hem Joyce’un hem de 20. yüzyıl edebiyatının başyapıtlarından biri kabul edilmektedir.

SANATÇININ BİR GENÇ ADAM OLARAK PORTRESİ

Sanatçının Bir Genç Adam olarak Portresi adlı otobiyografik romanı, 1916 yılında yayınlandı. Aynı yıl Joyce ve ailesi, Zürih'e taşındı.

Büyük bir yoksulluk içinde yaşadıkları Zürih'te en büyük eseri olan Ulysses üzerine çalıştı ve bu kitap Little Review adlı bir Amerikan dergisinde dizi halinde yayınlanmaya başladı.

Dizileştirme 1918'de başladı, ancak kitap hakkında dava açılması nedeniyle 1920'de diziye ara verildi. Ulysses kitap olarak ilk kez 1922'de Paris'te basıldı. Dublin'de geçen 24 saati anlatan roman, Homeros'un Odysseia'sı üzerine kuruludur.

JAMES JOYCE ÖLDÜ

Pek çok yeni tekniğin kullanıldığı roman, yayınlandığında büyük yankı uyandırmıştır. Joyce Ailesi, iki büyük savaş arasında Paris'te kaldı. Bu dönemde son romanı olan Finnegans Wake üzerinde çalıştı. 1939'da, Finnegans Wake basıldı. 13 Ocak 1941'de James Joyce öldü.

Portre'nin ilk taslağı Stephen Hero yazarın ölümünden sonra, 1944 yılında basıldı. İlk basımı birçok dizgi yanlışı içeren Ulysses'in aslına uygun halde basılması 1984 yılında gerçekleşti. Ulysses'in Türkçe çevirisi Nevzat Erkmen tarafından gerçekleştirildi ve 1996 yılında basıldı.