İnsan DNA’sı, 46 kromozomdan oluşur. Bunların 23’ü anneden, 23’ü babadan gelir. Bu kromozomlar sayesinde fiziksel görünümden sağlık durumuna kadar birçok özellik bir sonraki nesle aktarılır.
Ancak bazı özel genetik yapılar sadece anneden ya da sadece babadan geçebilir.
Özellikle bebek sahibi olacak çiftlerin merak konusu olan "hangi genler anneden, hangi genler babadan geçer" sorusunu sizler için araştırdık.
Zeka, göz rengi, boy, saç, cinsiyet gibi detayları inceledik.
Bakın, genetik mirasımız nasıl şekilleniyor...
ANNEDEN GEÇEN GENLER
Hücrelerimizin enerji kaynağı olan mitokondriler, yalnızca anneden çocuğa geçer. Bu yüzden bazı metabolizma hastalıkları da sadece anne aracılığıyla aktarılır.
Erkekler, X kromozomunu annelerinden alırken Y kromozomunu babalarından alır. Yani erkek bir bireyin sahip olduğu X kromozomu tamamen annesinden gelir.
BABADAN GEÇEN GENLER
Yalnızca erkeklerde bulunan Y kromozom, erkeklik hormonlarının ve cinsiyetin gelişimini sağlar. Y kromozomu sadece babadan oğula geçer.
Genetik soy araştırmalarında baba hattı, Y kromozomu üzerinden takip edilir çünkü bu kromozom nesiller boyunca büyük oranda değişmeden aktarılır.
HEM ANNE HEM BABA
- Göz rengi
- Saç rengi ve yapısı
- Boy ve kilo
- Zeka kapasitesi (karmaşık olsa da, özellikle X kromozomu etkili olabilir)
- Hastalıklara yatkınlık
- Kan grubu
Bu tür özellikler, otozomal kromozomlar üzerinden hem anne hem de baba tarafından gelen genlerin birleşimiyle belirlenir.
ZEKA KİMDEN GEÇER
Bazı araştırmalar, zekayı etkileyen genlerin çoğunun X kromozomunda bulunduğunu, bu nedenle zekânın anneden daha baskın şekilde aktarılabileceğini öne sürüyor. Ancak çevresel faktörler de zeka gelişiminde büyük rol oynar.
CİNSİYETİ BELİRLEYEN GEN
İnsanlarda cinsiyet, 23. kromozom çifti, yani cinsiyet kromozomları tarafından belirlenir. Bu kromozom çifti şu şekilde olur:
- Kadınlarda: XX
- Erkeklerde: XY
Her birey annesinden daima bir X kromozomu alır. Cinsiyetin ne olacağını ise babadan gelen kromozom belirler.
