Göbeklitepe'nin yakınında 11 yeni tepe daha bulunduğunu açıklayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu bölgenin 'Güneydoğu'nun Piramitleri' haline geleceğini söyledi.
Bakan Ersoy, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, "Göbeklitepe çevresindeki 100 kilometrelik bir hat üzerinde 11 tane daha nokta tepemiz var. Artık 12 tepe diyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Bu gelişmenin ardından Göbeklitepe'nin nerede, hangi şehirde olduğu ve isminini değişip değişmeyeceği vatandaşlar tarafından araştırma konusu oldu.
Peki Göbeklitepe nerede, hangi şehirde? Göbeklitepe'nin adı değişecek mi? İşte Göbeklitepe'nin tarihçesi ve özellikleri...
GÖBEKLİTEPE'NİN ADI DEĞİŞECEK Mİ?
UNESCO Dünya Miras Listesi'nde bulunan Göbeklitepe'nin civarında birtakım önemli merkezleri daha keşfettiklerini aktaran Bakan Ersoy, şu ifadeleri kullandı:
"Aslında artık Göbeklitepe, Göbeklitepe ile sınırlı değil. Göbeklitepe çevresindeki 100 kilometrelik bir hat üzerinde 11 tane daha nokta tepemiz var. Buradan detayını ilk kez vermiş olacağız ve artık 12 tepe diyeceğiz. 12 tepe ile ilgili büyük bir çalışma var, tamamlanmak üzere, eylül ayında tanıtımını yapacağız. Dünyanın birçok üniversitesiyle, arkeoloji konusunda uzmanlaşmış kazı başkanlarıyla da iş birliği yaparak 12 tepeyi dünya lansmanı şeklinde sunacağız.''
Buna göre Göbeklitepe'nin isminde değişikliğe gidilecek ve 12 Tepe olarak adlandırılacak.
GÖBEKLİTEPE NEREDE, HANGİ ŞEHİRDE?
Şanlıurfa il merkezinin 18 km kuzeydoğusunda, Örencik köyü yakınlarında yer alan Göbeklitepe, dünyanın bilinen en eski kült yapılar topluluğudur.
Bu yapıların ortak özelliği, T biçimindeki 10-12 dikilitaşın yuvarlak planda dizilmesi ve aralarının ise taş duvarla örülmüş olmasıdır.
Merkezinde daha yüksek boyda iki dikilitaş karşılıklı olarak yerleştirilmiş ve bu dikilitaşların çoğunun üzerinde insan, el ve kol, çeşitli hayvan ve soyut semboller, kabartılarak veya oyularak betimlenmiştir.
GÖBEKLİTEPE'NİN KEŞFİ
MÖ. 10.500 - MÖ. 7.500 yılları arasını kapsayan Neolitik döneme ait bir inanç merkezi olan Göbeklitepe, yaklaşık 200-300 metre yüksekliğinde ve kireçtaşı kayalıklardan oluşmaktadır.
İlk defa 1963 yılında, İstanbul ve Chicago Üniversiteleri'nin ortaklığıyla gerçekleştirdiği Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırma Karma Projesi kapsamında yapılan yüzey araştırmalarında tespit edilmiştir.
Ancak 1963 yılındaki bu keşifte değeri tam olarak anlaşılamamış ve bölgenin büyük kireçtaşı bloklardan yapılmış mezar kalıntısı olduğu düşünülmüştür. Göbeklitepe'nin değeri, 1994 yılına gelindiğinde Alman arkeolog Klaus Schmidt, Neolitik Döneme ait heykeli incelemesi sonucu anlaşılmaya başlanmıştır.
1995 yılında İstanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Şanlıurfa Müzesi önderliğinde, Almanya Heidelberg Üniversitesi Tarihöncesi Enstitüsü'nün ortak projesi kapsamında kazı çalışmaları yapılmıştır. Göbeklitepe'deki kazıların yapılması ile birlikte daha önce hiçbir yerde rastlanılmayan dini yapılar tespit edilmiştir.
TARİHİN SIFIR NOKTASI GÖBEKLİTEPE Mİ?
Göbeklitepe'de diğer Neolitik yerleşim yerlerinde olduğu gibi vadi, su kenarı ve ova yerleşim alanı bulunmamaktadır. Bölgenin yerleşim yerleri dışında kalması, hakim ve yüksek bir yere inşa edilmesi nedeniyle uzmanlar, Gbeklitepe'nin bir dini mabet olduğuna karar vermişlerdir.
Toplam 20 futbol sahası büyüklüğünde bir alana inşa edilmiş olan Göbeklitepe'nin merkezini 4 büyük oda oluşturmaktadır. Bunların en eski ve büyüğü olan C odasının 24 metre çapında olduğu bilinmektedir.
Göbeklitepe'deki bütün odaların merkezinde ve duvarlarında T şeklinde sütunlar yer almakta ve bazılarının ağırlığı 24 ton olan bu sütunların boyları 6 metreyi bulmaktadır.
EN ESKİ DİNİ YAPI GÖBEKLİTEPE Mİ?
Neolitik dönem ile ilgili olarak avcı-toplayıcı olarak yaşam süren, inanç ve soyut düşünceden yoksun olduğu düşünülen insanların bu büyüklükte mabetler yapması insanlık tarihi açısından oldukça önemlidir.
Ayrıca çanak, çömlek yapmayı bilmeyen, tarımı ve yerleşik hayatı keşfetmemiş insanların bu tür değerlere sahip olması ve bunları bir mabete dönüştürmesi bilim adamlarını derinden etkilemiştir.
Göbeklitepe, bu büyüklükteki en eski anıt ve ilklerin ötesinde, birçok anlamda tarihin başlangıç noktasını değiştirmiştir. Anadolu ve Mezopotamya toprakları, ne kadar bereketli ve köklü bir tarihe ve medeniyete ev sahipliği yaptığını bu mabet üzerinden göstermiştir.
Ayrıca Göbeklitepe'nin tarih boyunca inanç merkezi olan ve peygamberler şehri olarak bilinen Şanlıurfa'da ortaya çıkması, ülkemiz için önemli ekonomik ve kültürel fırsat oluşturmuştur.
