Uzmanlar uyardı: Konuttaki hilelerde zaman aşımı yok

Gayrimenkul hukuku uzmanları, tüketicinin aldığı konutta sonradan ortaya çıkan hile ile karşılaşması durumunda aradan yıllar geçse de birden fazla kişi hakkında dava açabildiğini söylüyor.

Uzmanlara göre, bu gibi durumlarda malik açısından zaman aşımı bulunmuyor.

ZEYTİNBURNU'NDAKİ YIKIM

İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde kentsel dönüşüm kapsamında kısa süre önce 4 katlı binanın kontrollü olarak yıkılmasının ardından bitişiğindeki apartmanın dairelerinin duvarının olmadığı ortaya çıkmış, duvarsız kalan dairelerdeki bazı eşyalar yıkıntıların arasında kalmıştı.

Söz konusu gelişme, konut sahiplerinin haklarını bir kez daha gündeme getirdi.

Gayrimenkul hukuku uzmanları, daire alanların hangi haklara sahip olduklarına ilişkin açıklamalarda bulundu.

"DUVARIN OLMADIĞINI BİLMEYEN, ŞİMDİ ÖĞRENEN MALİKLER VE KİRACILAR DAVA AÇABİLİRLER"

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı ve avukat Ali Yüksel, müteahhitlerin özellikle geçmiş dönemde imalattan ve maliyetten kâr etmek için çeşitli yollara başvurabildiğini belirterek, bunlardan birisinin de yan binaya bitişik yapılan yapılarda duvar olmayabildiğini, diğer binanın duvarının direkt sıvanarak yapıların birleştirilebildiğini söyledi.

Nadiren de olsa böyle örneklerle karşılaşabildiklerini dile getiren Yüksel, yan bina kentsel dönüşüm ve benzeri nedenlerle yıkıldığında ayakta kalan yapıda oturanlardan dairelerinin bir cephesinin açıkta kalabildiğini anlattı.

BİRDEN FAZLA SORUMLU VAR

Yüksel, sözlerini şöyle sürdürdü:

Burada eski maliklerin yani arsa sahibinin, bina sahibinin, bu binaya onay veren inşaat denetim firmasının, müteahhidin ve belediyenin sorumlulukları var. Bu durumları hukuksal ve ceza olarak ikiye ayırıyoruz. Normalde bir inşaat yapıldığında zaman aşımı süreleri var ama burada zaman aşımı da çalışmıyor. Bugün itibarıyla bu duvarın olmadığını bilmeyen, şimdi öğrenen malikler ve kiracılar dava açabilirler ve ilgili kişi veya kişileri savcılığa verebilirler.

"KONUTTA TÜKETİCİYE KARŞI YAPILAN HİLELER İÇİN ZAMAN AŞIMI OLMAZ"

Ali Yüksel, ceza noktasında zaman aşımının 22 yıl olduğunu belirterek, konutta bilerek veya kasti olarak eksik yapılan işlerin nitelikli dolandırıcılık içerdiğini ve geriye dönük 22 yıl boyunca ceza davası açılabildiğini, bina yaşı bu süreden gençse şikayet edilen kimsenin ceza alabileceğini söyledi.

BİRDEN FAZLA KİŞİ VE KURUM SORUMLU

Tazminat noktasında daireyi satın alanlar veya kiracılar tüketici oldukları için zaman aşımının bulunmadığını yineleyen Yüksel, "Müteahhitten, arsa sahibinden veya daireyi aldıkları kişiden ödedikleri bedelin bugünkü değerini isteyebilirler. Burada zaman aşımı çalışmaz." diye konuştu.

"HİLELİ BİNADA ZAMAN AŞIMI ÇALIŞMAZ"

Avukat Ali Yüksel, konutta tüketiciye karşı yapılan hileler için zaman aşımının çalışmadığını aktararak, şunları kaydetti:

Tüketicinin kendisinin bilmediği ve görmediği durumlarda, örneğin duvara demir koymama, çatıyı olması gereken gibi tutturmama, binayı duvar yapmadan diğer bina ile birleştirme gibi hileli durumlarda zaman aşımı tüketici bakımından çalışmaz. Ticaret için alanlar ise hileli durumlarda 20 yıllık bir zaman aşımı geçerli oluyor. Mağdurlar hem kiracı hem konut maliki satın aldıkları arsa sahibine, müteahhide, bina 2000 yılından sonra yapıldıysa, Yapı Denetim Kanunu o zaman çıktı, denetim şirketine ve belediyedeki ilgili görevlilere karşı dava açabilir ve tazminat alabilir.

SON YILLARDA KONUT ALIRKEN EN ÇOK KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Yüksel, son yıllarda en çok karşılaşılan sorunlara ilişkin, özellikle dairenin net ve brüt metrekare büyüklüklerine ilişkin problemlerin başı çektiğini söyledi.

DAİRENİN NET VE BRÜT DAİRE BÜYÜKLÜĞÜ SORUNU

Tüketiciye söylenilen metrekarenin aslında brüt olduğu ancak netmiş gibi yansıtıldığına dair şikayetleri sıkça aldıklarını aktaran Yüksel, özellikle apartman bazında olmayan, büyük sosyal tesisleri ve kurumları bulunan sitelerden net-brüt metrekare hesabı yapmanın çok zor olduğunu vurguladı.

Yüksel, bu noktada imzalanan sözleşmenin mimar ve avukatlara gösterilmesi önerisinde bulunarak, alım yapmadan önce ön inceleme yaparak mağduriyetin önlenebileceğini anlattı.

ORTAKLIK VE ÇEKİLİŞLERİN ALTYAPISI YOK

Konuta ulaşımın zorlaşması nedeniyle farklı konut edinme yollarının ortaya çıktığına işaret eden Yüksel, yasal altyapısı bulunmayan ortaklıklara, çekilişlere veya başka modellere girilmemesi noktasında uyarılarda bulundu.

TOPRAKTAN KONUT ALIRKEN İYİ ARAŞTIRILMALI

Yüksel, topraktan veya lansmandan konut alanların üretici firmayı iyi araştırması gerektiğinin altını çizerek, teslimlerin uzayabildiğini ve bilançosu güçlü olmayan şirketlerin ekonomik zorluklara girebildiğini anlattı.

Sadece ilanlara ve reklamlara bakılarak konut sahibi olunamayacağını dile getiren Yüksel, böyle durumlarda tüketici haklarını bilen hukukçulara danışılması gerektiğini ve mimarlardan da yardım alınabileceğini vurguladı.

"KAT İTTİFAKI KURULMAMIŞ YERE GİRMEYİN"

Yüksel, tüketicilerin kat irtifakı kurulmamış yere girmemeleri gerektiğini aktararak, "Tüketiciler yaptıkları söyleşmeleri incelerken işin ne zaman başlayacağını, hangi büyüklükte ve özelliklerde daire verileceğini ve dairenin ne zaman teslim edileceğini netleştirmeli." şeklinde konuştu.

"DELİL TOPLAYARAK VAKİT KAYBETMEDEN MAHKEMEYE BAŞVURMALI"

Gayrimenkul hukuku uzmanı ve avukat Ali Kemal Atçeken de bitişik nizamlı binaların yıkımında, komşu binanın duvarlarının zarar görebildiğini belirterek, daire sahiplerinin zararlarını tazmin etme haklarının bulunduğunu, onarım, değer kaybı ve kira ücretinin talep edilebildiğini söyledi.

"AYIP BİLİNÇLİ OLARAK GİZLENMİŞSE SÜRE UZUYOR"

Genel daire alım satımlarında yaşanan mağduriyetlere değinen Atçeken, "Gizli ayıp söz konusu ise yani su sızıntısı, kolonlarda çürüme veya sonrada meydana gelen çatlaklar varsa bu tür durumlarda başvuru süresi 5 yıldır. Ancak bilinçli olarak ayıp gizlenmişse bu süre uzuyor. Burada mağdurlar bir an önce delil toplamalı, gerekiyorsa mahkemeden tespit yaptırmalı, hatta belediyeden tutanakları alarak hukuksal yollara başvuru yapmalı." diye konuştu.