Ekonomi Gazetecisi Sadi Özdemir, yabancıya konut satışının kamuoyundaki olumsuz algısının altında yatan nedenleri ve konunun tüm ayrıntılarını Ensonhaber’e anlattı.
“Konut satışı siyasetin malzemesi oldu”
Özdemir’e göre son dönemde yabancıya konut satışı ve yabancı düşmanlığına varan tavır, şu anda siyasetin malzemesi oldu. Yabancıya konut satışının “enflasyonu yükselten kötü bir iş” olarak nitelendirildiğini dile getiren Özdemir; bu söylemin konut satışı yapılarak vatandaşlık hakkı verme sınırının artırılmasında rol oynadığını aktardı.
“Yabancıya konut satışı döviz getiren bir faaliyet”
Özdemir, yayınımızda yabancıya konut satışının tüm dünyada yapıldığını ve karşılığında vatandaşlık verildiğini ayrıca ülkeye döviz getiren önemli bir faaliyet olduğunu vurguladı.
Yabancıya konut satışı ile ilgili tüm detaylar
“Yabancıya konut satışının fiyatlara ve kira artışına etkisi yok”
Sadi Özdemir, yabancıya satışın konut fiyatlarının ve kiralarının artmasında bir katkısının olmadığını dile getirdi.
Soru ve cevaplarla yabancıya konut satışının tüm boyutları
Yabancıya konut satışının fiyatlara etkisi olup olmadığını anlamak için Sadi Özdemir’in anlatımını soru ve cevap şeklinde sunuyoruz:
*Yabancıya konut satışının sınırı ne kadar?
Ülkemizde 2018’a kadar yabancıya konut satışı sınırı 1 milyon dolardı. Rakam fazla olduğu için 2018’den 3 yıl öncesine kadar toplam 50-60 tane konut satıldı. 2018’de Türkiye’nin döviz gelirlerini artırmak için bu rakam 250 bin dolara indirildi. Günümüzde ise 400 bin dolara çıkartılmak isteniyor.
*Satılan konut sayısının toplam satış yapılan konutların içindeki oranı ne kadar?
Türkiye’de 2021’de 1,5 milyona yakın konut satıldı. Sadece yüzde 3,9’unu yabancılar satın aldı. Mart ayında 134 bin 170 konut satıldı. Bunun 5 bin 500’ünü yabancılar satın aldı. Bu konutların da yüzde 4’ünü yabancılar aldı. Pazarın çok büyük bir bölümü pay sahibi, fiyatları artırabilir ancak bu verilerde yabancıya konut satışının payı, fiyatları ve kiraları artıramayacak kadar düşük.
*Bu konutları alanların tümü vatandaş oluyor mu?
Her konut alan 3 yabancıdan sadece 1’i Türk vatandaşı oldu.
*Bu konutları göçmen ve sığınmacılar mı alıyor?
Türkiye’den ev alan yabancılar savaştan kaçarak gelen sığınmacılar değil; her yabancı, aslında geldikleri ülkenin orta sınıfı, iyi bir meslek sahibi ya da esnaf.
*Konut satışından ülkeye ne kadar döviz giriyor?
Konut satışından 2012’de 1 milyar dolar olan girdi. 2021’de ise 58 bin 576 konut satışıyla yaklaşık 10 milyar dolar döviz girdisi sağladı. Bu yıl da 13 milyar dolarlık bir gelir bekleniyordu. Ancak, yabancıya vatandaşlık amaçlı konut satışında alt limit 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılırsa bu hedef büyük ihtimalle tutmayacak. Halbuki bu rakam kısa sürede 25 milyar dolar olabilirdi.
*Konut satışı yapan firmalar devletçe neden destekleniyor?
Ülkeye döviz geliri elde etmek için ihracatçılar nasıl yurt dışındaki fuarlara katılarak, yaptığı tanıtım için destekleniyorlar, konut sektörü de aynı amaçla ilk defa teşvik aldı. Yapılan tamamen akıllıca yapılmış bir destek ve teşvik politikası.
*Diğer ülkelerde bu tür uygulamalar var mı?
Yabancıya konut satışı gelişen ve gelişmekte olan ülkelerde çok önemli bir döviz kaynağı. Ve bütün ülkeler yabancıya konut satar. Bunu da vatandaşlık konusu yapar. Çünkü konut alan bir yabancı en kolay böyle teşvik edilir ama buna bir sınır koyar.Dünyada İngiltere’de, Portekiz’de, İspanya’da yani Avrupa’da ve ABD’de Türkiye’nin 6 misline varan oranlarda konut satışı var. Yabancıla konut satışı ekonomi de bir gelir kapısıdır. Kurallar koyarsanız, her isteyene vermezsiniz.
*Ev fiyatları ve kiraları neden yükseliyor?
2018’e kadar yılda 800-900 bin adet yeni konut üretiliyordu. Ekonomik sebepler ve 2018’deki kur atağı nedeni ile yeni konut üretimi 350 bin 450 bin arasına gerilemişti.
Şimdi de koronavirüs salgını sürecinden sonra başlayan enflasyonist süreç, kur atağı ve Rusya-Ukrayna Savaşı, inşaat malzemelerinin fiyatlarının artmasına neden oldu. Bütün inşat kalemlerinde 1,5-2 yılda 4 misli, dolar bazında ortalama 2 misli artış yaşandı. Her yeni konut projesi çok pahalı konut satmaya başladı. Bu bütün dünyada böyle. Konut üretimi maliyetleri çok yükseldi ve arz eksikliği problemi var. Bu da yeni konutların daha da pahalı olmasına neden oluyor. Ayna zamanda kiraları da yükseltiyor.
*Konut fiyatları ve kiraları yabancıya konut satışı nedeni ile mi artıyor?
Yabancıya konut satışları bu fiyatları artırıyor olsa örneğin Malatya’da hiç konut satışı yok ya da Ankara’da 400 tane konut satılmış o zaman yabancı konut satışı fiyat ve kiraları etkilemiyor.
Türkiye’de konut satışı sadece Antalya, İstanbul, Karadeniz’in bazı illerinde o da her yıl olmaması kaydı ile ve bazı sayfiye bölgelerinde gerçekleşiyor. Bu nedenlerle yabancıya konut satışı fiyat artışlarında sıfır etkisine sahip.
*Konut ve kira fiyatları nasıl düşer?
Daha fazla konut üretilmeli ve çimentodan pencereye, kablolardan ve sonradan aldığımız mobilyaya kadar olan sanayi ürünlerinin maliyetleri düşmeli. Bu da zaman alacak bir şey.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış