Mart ayının ilk haftası “Lenfödem Farkındalık Haftası” ve 6 Mart ise “Dünya Lenfödem Farkındalık Günü” olarak kabul edilmiştir.
3 Mart 2016 günü oluşturulan Lenfödem Farkındalık Günü, lenfödem rahatsızlıktan korunma ve bu hastalık konusunda insanları bilinçlendirme amacını taşımaktadır. Bu günde, küresel çapta hastalığın belirtileri ve tedavisi konulu etkinlikler düzenlenmektedir.
Peki, Lenfödem nedir? Lenfödem (fil hastalığı) belirtileri nelerdir, tedavisi var mı? İşte, Lenfödem (fil hastalığı) hakkında bilmeniz gerekenler..
LENFÖDEM (FİL HASTALIĞI) NEDİR?
Halk arasında fil hastalığı olarak bilinen lenfödem, kendini kol ve bacakların şişmesiyle belli eden, vücutta bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf bezlerindeki tıkanmalara bağlı oluşan bir hastalıktır.
Hücrelerin arasındaki boşlukları dolduran sıvının dengede kalması için lenf sistemi tarafından sık sık süzülmesi gerekmektedir. Bu sistemde tıkanıklık oluştuğunda, tıkanıklığın yerine göre şişlikler oluşur. Kronik bir halde olabilen bu durum, tedavi edilmezse kötüleşebilir.
LENFÖDEM BELİRTİLERİ NELERDİR?
Lenfödemin en yaygın belirtisi kol veya bacaklardaki şişmedir. Kişiler kıyafetlerinin içine sığamadıklarında, yüzükleri parmaklarına olmadığında ve bunun gibi şişliğin yarattığı problemleri fark ettiklerinde doktora başvurmaktadır.
Bu şişliklere zaman zaman ağrı da eşlik edebilmektedir. Kolların ya da bacakların şişmesi, kişide rahatsızlık hissi yaratabilmektedir çünkü lenfödemde hareket kısıtlılığına yol açabilecek derecede şişmeler yaşanmaktadır.
Cilt problemleri de lenfödem hastalığının belirtileri arasındadır. Gittikçe kalınlaşan deri, siğil oluşması, deriden sıvı akması ve derinin katlanarak boğumlanması lenfödemde görülebilen bir durumdur.
Lenfödem hastalığının oluşmasında birçok faktör bulunmaktadır. Kanser hastalarına uygulanan radyasyon tedavisi, bazı ameliyatlar sonucunda lenf bezlerinin zarar görmesi, mantar hastalıkları, enfeksiyonlar, travma, bazı sivrisinekler aracılığıyla bulaşan parazit türleri ve doğuştan olan lenf sistemi hastalıklarının lenfödeme yol açtığı bilinmektedir.
LENFÖDEM HASTALIĞININ TEDAVİSİ VAR MI?
Lenfödem hastalığının net bir tedavisi bulunmamaktadır ancak hücreler arasındaki sıvı birikimini en aza indirmek, lenf sistemindeki sıvı akışını daha hızlı hale getirmek gibi amaçlar doğrultusunda hastalığın yaratacağı ciddi problemlerin önüne geçilmeye çalışılmaktadır.
Lenfödem tedavisinde birbirini destekleyen 4 farklı yol izlenmektedir. Bunlar şu şekilde açıklanabilir: manuel drenaj yöntemi, özel bandajlama yöntemi, kişiye özel egzersizler ve bası giysileridir.
Bunların yanı sıra cilt problemleri için cildiyeye gidilip cilt bakım ve temizliği yapılmalıdır. Böylece lenfödemin şiddetini arttıracak enfeksiyonların önüne geçilmiş olunacaktır.
Manuel drenaj yöntemi bir çeşit masaj uygulamasıdır. Biriken lenf sıvısının vücudun başka bölgelerine akışı sağlanarak birikimin önlenmeye çalışıldığı bu masaj türü, lenfödem hastalarında sıkça uygulanmaktadır. Bu uygulama uzman fizyoterapistler tarafından yapılmaktadır.
Manuel lenfatik drenaj yöntemi ile hastalık ortadan kalkmamakradır ancak belirti ve semptomlar, kişinin ağrıları, kolda ve bacakta oluşan kısıtlılık gibi durumların önüne geçilebilmektedir.
Lenfödemi olan kişilerin egzersiz yapmayı hayatlarının bir parçası haline getirmesi gerekmektedir çünkü uzuv hareketleriyle beraber kasların sürekli çalışmasına bağlı olarak lenf akımı artacak ve biriken sıvının akımı daha kolay hale gelecektir. Hastaların yaşlarına uygun olan bir egzersiz programı belirlenmeli ve hastanın egzersizle olan uyumu kontrol edilmelidir.
Lenfödem hastalarında başvurulan diğer yöntemler ise özel bandajlama yöntemi ve sıkı (kompresyon) giysi giymedir. Bu yöntemlerle şişmiş olan kol ya da bacağın hacmi azaltılmakta ve lenf dolaşımı kolaylaştırılmaktadır.
Lenfödem ile hastalarda estetik kaygısı problemleri olabileceği için lenfödem hastaları, hekim onayına bağlı olarak uzman psikologlara yönlendirilmektedir.
