Son günlerde koronavirüs aşı çalışmalarında önemli gelişmeler kaydedilirken, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de ilk aşılamanın 11 Aralık'ta sağlık çalışanlarına yapılacağını duyurdu.
Bu gelişmeyle birlikte aşı heyecanı artarken, aşı karşıtlığı kavramı gündeme geldi. Dünya Sağlık Örgütü'nün tehlikeli şeyler listesinde bulunan aşı karşıtlığı kavramı nedir merak konusu oldu.
AŞI KARŞITLIĞI NEDİR?
Aşı tereddütü yada aşı kararsızlığı (vaccine hesitancy) yeni kullanılan bir terim olup DSÖ tarafından “aşı hizmetlerinin varlığına rağmen aşıların kabulünde gecikme veya reddetme” olarak tanımlanmaktadır.
Aşı karşıtlığı ilk olarak, İngiltere'de Edward Jenner'in aşı çalışmaları sırasında gündeme gelmiştir.
O dönemde bir din bilgini; hastalıkların Tanrı tarafından cezalandırmak amacıyla gönderildiğini dolayısıyla hastalıkları önlemeye çalışmanın Tanrıya karşı gelmekle eşdeğer olduğunu ileri sürmüş ve aşılama girişimlerini şeytana uymak olarak nitelendirmiştir.
AŞI KARŞITLIĞININ SEBEPLERİ
20 yıl öncesine göre otizm vakalarında 100 kat kadar artış olduğunu" ve "bazı uzmanların bunun aşıdan kaynaklandığını söylemesi sebebiyle aşı karşıtlığı artmıştır.
Ancak 2001 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sağlık Enstitüsü ve Tıbbi Araştırmalar Konseyi tarafından otizm ve KKK aşısı arasındaki bir ilişki olmadığı bildirilmiştir.
Aşı karşıtlarının sıraladığı nedenlerin başında, bulaşıcı hastalıkların çoğunun ölümcül olmadığı iddiası geliyor. Aşılara ilişkin bir diğer yaygın düşünce ise, doğal bağışıklamanın hastalıklara karşı korunmada yeterli ve hatta daha etkin olduğu kanısıdır.
Aşı karşıtı söylemlerin başlıcaları; aşıların içeriğinde bulunan kimyasal maddelerin insan sağlığına zararlı olduğu, aşı üreten firmaların para kaygısı olduğu ya da doğal yollarla da bu hastalıklardan korunmanın mümkün olduğu ile ilgili söylemlerdir.
Aşıyı reddetme konusunda ebeveynlerin en büyük iddiası aşıların ağır metaller içerdiği ve bunların insan sağlığını olumsuz etkilediği yönündedir. Ancak aşıların içeriğindeki maddeler bir insanın günlük hayatta karşılaştığı ve tükettiği şeylerin içindekinden daha az miktardadır.
AŞI NEDEN ÖNEMLİDİR?
Tarih boyunca yaşanan salgın hastalıkların atlatılabilmesindeki en önemli faktör aşılardır. Bireyler, karar vermekte özgür oldukları kadar toplumda yaşayan herkesi de göz önünde bulundurmak durumundadır.
Aşılamadan sonra dünyada yaşanan hastalık ve ölüm oranlarında ciddi düşüş gözlemlenmiştir. Aşı karşıtlığının önlenmesi için doğru bilgiye ulaşmak ve doğru yönlendirilmek karar aşamasında önemlidir.
Aşı sayesinde vücut, hastalığı geçirmenin getireceği ölüm gibi risklerle karşılaşmaksızın o hastalıkla nasıl mücadele edeceğini öğrenmiş olur.
Toplumun bağışıklık kazanması ve salgın hastalıkların kontrolünde her birey üzerine düşen görevi yapmalıdır. Toplum bağışıklığının sağlanamaması yeniden aşıyla korunabilen hastalık salgınlarına yol açacak ve toplumun en kırılgan kesimleri başta olmak üzere herkese zarar verecektir.
