- Emekli öğretmen Rıfat Özdemir, Muğla'da keşfettiği farklı bir pelemir türünün yeni bir bitki türü olduğunu bilim insanlarına bildirdi.
- Yapılan bilimsel incelemeler neticesinde, bu bitkinin "Çameli pelemiri" adıyla literatüre geçtiği ve Türkiye'nin pelemir çeşitliliğine katkı sağladığı belirlendi.
- Yeni türün dar bir alanda bulunmasından dolayı korunması gerektiği vurgulandı.
AI özetimiz yardımcı oldu mu? Bize bildirin.
Muğla’nın Fethiye ilçesinde yaşayan ve bitkilere özel ilgi duyan emekli fen bilgisi öğretmeni Rıfat Özdemir, yaklaşık iki yıl önce yaptığı doğa yürüyüşü sırasında pelemir bitkisinin alışılmış türlerden farklı bir örneğiyle karşılaştı. Gözlemlerinin ardından bunun yeni bir tür olabileceğini düşünen Özdemir, akademisyenlerle iletişime geçti.
AKADEMİK İŞ BİRLİĞİYLE BİLİMSEL DOĞRULAMA
Özdemir’in durumu bildirmesi üzerine Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım ile Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Süleyman Göktürk tarafından, bitki örnekleri detaylı incelemeye alındı. Yaprak, çiçek yapısı ve genel morfolojik özellikler açısından yapılan karşılaştırmalarda, bitkinin bilinen türlerle örtüşmediği belirlendi.
MOLEKÜLER ANALİZLER YENİ TÜRÜ TEYİT ETTİ
Bitkinin genetik düzeyde incelenmesi ise Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ergun Kaya tarafından gerçekleştirildi. Yapılan moleküler analizler, söz konusu bitkinin bağımsız ve daha önce tanımlanmamış bir tür olduğunu ortaya koydu.
ULUSLARARASI LİTERATÜRE GİRDİ
Elde edilen tüm bilimsel veriler doğrultusunda hazırlanan tür tanımı, botanik alanında uluslararası saygınlığa sahip Phytotaxa dergisinde yayımlandı. Denizli’nin Çameli ilçesi ile Muğla’nın Fethiye ilçesi arasındaki sınırlı bir bölgede yayılış gösterdiği belirlenen tür, bilimsel adıyla “Cephalaria cameliensis”, Türkçe adıyla ise “Çameli pelemiri” olarak literatüre kazandırıldı.
"TÜRLERİN NEREDEYSE YARISI TÜRKİYE'DE"
EÜ Botanik Bahçesi ve Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım, pelemir cinsinin dünya genelinde yaklaşık 100 türle temsil edildiğini belirterek, Türkiye’nin bu cins için önemli bir çeşitlenme merkezi olduğunu vurguladı.
Yıldırım, “Dünya genelinde tanımlanan yaklaşık 100 pelemir türünün neredeyse yarısı ülkemizde bulunuyor. Son keşifle birlikte Türkiye’deki tür sayısı 49’a ulaştı. Bunların 25’i ise endemik, yani sadece ülkemize özgü türlerdir.” dedi.
KORUMA ÇAĞRISI
Yeni türün dar bir alanda yayılış gösterdiğine dikkat çeken Yıldırım, “Yaklaşık 1350-1850 metre rakımlarda, çoğunlukla yol kenarlarında yetişiyor. Yol açma çalışmaları ve aşırı otlatma, popülasyonu ciddi şekilde tehdit ediyor. Bu nedenle korunması gereken önemli bir bitki türü.” ifadelerini kullandı.
