- Neyzen, ebru sanatçısı ve fotoğrafçı Niyazi Sayın, 98 yaşında hayatını kaybetti.
- Sayın, İstanbul Radyosu'nda yaklaşık otuz yıl boyunca ney icrası yaptı ve diğer sanat dallarında da ustalık kazandı.
- Kültür ve sanat alanında birçok ödül alan Sayın, Türk musikisinde önemli bir yere sahipti.
AI özetimiz yardımcı oldu mu? Bize bildirin.
Ney icrasında özgün bir üslup geliştirerek kendi Ekolünü oluşturan, aynı zamanda ünlü bir fotoğrafçı ve Ebru sanatçısı olan Neyzen Niyazi Sayın, 8 Ekim 2025 Çarşamba günü hayata gözlerini yumdu.
Niyazi Sayın kimdir?
1927 yılının 12 Şubat günü İstanbul Üsküdar’da dünyaya gelen Niyazi Sayın, Ömer Hulusi Bey ile Necmiye Hanım’ın en küçük çocuğudur. Baba tarafından Makedonya’nın Resne yakınlarından, anne tarafından ise Manastırlı köklerden gelir. İlk ve orta öğrenimini Üsküdar Paşakapısı’nda tamamladı. Haydarpaşa ve Beyoğlu liselerinde eğitimine devam etse de, babasının vefatı ve İkinci Dünya Savaşı’nın zorlu koşulları nedeniyle lise öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kaldı.
Savaş yıllarında askerliğini Eğitim Alayı’nda yaptıktan sonra, İstanbul Belediye Konservatuvarı Türk Müziği Bölümü’nde sanat eğitimine başladı. Öğrencilik döneminde müzikle birlikte spora da ilgi duydu; Fenerbahçe genç takımında bir süre futbol oynadı. Ancak, babasının teşvikiyle müziğe yöneldi ve kısa sürede bu alanda derinleşti. Genç yaşlarında ağız armonikası çalarak başladığı müzik yolculuğunda, özellikle cami musikisine duyduğu ilgi onu geleneksel Türk müziğinin inceliklerine yönlendirdi.
Niyazi Sayın, yalnızca bir neyzen değil, aynı zamanda ebru sanatçısı ve fotoğrafçıdır. Çocukluğunda taş plaklardan dinlediği Tanburi Cemil Bey’in etkisi, sanat anlayışının temel taşlarından birini oluşturdu. 1947 yılında tanıştığı ebru ustası Mustafa Düzgünman, onun sanat hayatında dönüm noktası oldu. Düzgünman’ın evinde yapılan özel dinî musiki meşklerine katılarak müzikteki ilk ciddi adımlarını attı. Aynı zamanda ondan ebru, ciltçilik, fotoğrafçılık ve tespih koleksiyonculuğu gibi geleneksel sanatların inceliklerini öğrendi.
İlk neyi olan Süpürde Neyi (Re tonunda), 4 Mart 1948’de Üsküdar Musiki Cemiyeti’nin neyzenlerinden Emin Bey aracılığıyla, Beyazıt Çadırcılar’daki Osman Dede’den 10 liraya satın aldı. İlk derslerini Neyzen Gavsî Baykara’dan aldı; kısa süre sonra Hattat Necmeddin Okyay aracılığıyla tanıştığı Neyzen Halil Dikmen’in öğrencisi oldu. 21 Ocak 1949’dan itibaren tam on beş yıl boyunca, her perşembe günü Halil Dikmen’in evinde ney ve resim derslerine devam etti.
1950’li yıllarda Üsküdar Musiki Cemiyeti ve Neyzen Süleyman Erguner’le birlikte İstanbul Radyosu’nda icralarda bulundu. Buradaki performanslarıyla dikkat çeken Sayın, dönemin radyo yöneticisi Dr. Nevzat Atlığ tarafından İstanbul Radyosu kadrosuna alındı. Yaklaşık otuz yıl boyunca bu kurumda ney icra etti; 1954-55 yıllarında şef yardımcılığı ve arşiv çalışmaları görevlerini de üstlendi.
1956-1969 yılları arasında Münir Nurettin Selçuk’un davetiyle İstanbul Belediye Konservatuvarı İcra Heyeti’nde görev yaptı; aynı zamanda Selçuk’un konserlerinde neyzen olarak sahne aldı. 1976’da yeni kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’nda öğretim görevlisi, ardından Nefesli Sazlar Anabilim Dalı Başkanı oldu.
1980’de Washington Üniversitesi’nin davetiyle ABD’nin Seattle kentinde bir yıl boyunca Necdet Yaşar ile birlikte Türk müziği dersleri verdi, konserler düzenledi ve ebru sergileri açtı. Ardından İngiltere, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde konserler verdi.
Niyazi Sayın yalnızca bir icracı değil, aynı zamanda çok yönlü bir sanatkârdır. Ebru, tespihçilik, sedef kakmacılığı, tornacılık, balıkçılık, gül yetiştiriciliği ve fotoğrafçılık gibi alanlarda da ustalık kazanmıştır. Sanat hayatı boyunca hocası Halil Dikmen’in disiplinini, Tanburi Cemil Bey’in yenilikçi ruhuyla birleştirmeyi hedeflemiş; ney icrasına getirdiği yeni teknik ve pozisyonlarla Türk musikisinde bir dönüm noktası yaratmıştır.
Bu büyük sanatçı, 2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü ve 2014 yılında ise Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden almıştır.
Ödülleri
2014 – Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (Müzik)
2009 – Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (Müzik)
