100. yılında Lozan'a yeni bir bakış; Türkiye, Yunanistan ve azınlıklar üzerine kitap
ensonhaber.com

24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması 8 devlet tarafından imzalandı. Fakat asıl önemli olan bunlardan 2 tanesiydi: Türkiye ve Yunanistan. Çünkü Lozan, 1918’de son bulan I. Dünya Savaşı’nı bitirmenin yanı sıra, 1919-22 Türk Kurtuluş Savaşı’nı da bitiren antlaşmaydı ve bu harplerden ikincisi Türkiye ile Yunanistan arasında cereyan etmişti.

Dolayısıyla, her ne kadar 30 Ocak 1923 Lozan Mübadele Sözleşmesi’yle azınlıklar karşılıklı olarak azaltılmış da olsa, kalan azınlıkların hakları, dönemin icaplarına göre Lozan Barış Antlaşması’nın “Azınlıkların Korunması” başlıklı III. Kesiminde koruma altına alındı.

Alındı ama, bu iki devletten ikisi de yaklaşık bir asır arayla (1830 ve 1923) birer ulus-devlet olarak kurulmuşlardı. Ve ulus-devlet olgusunun 1 numaralı evrensel niteliği, ulusal homojenlik sağlamak adı altında azınlıkları ortadan kaldırmak idi.

Geniş kapsamlı kitap

Türkiye'de alanlarının öncü akademisyenlerinden Prof. Dr. Ali Dayıoğlu ve Prof. Dr. Baskın Oran, Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanmasının 100. yıl dönümünde bu tarihi metnin en önemli noktalarından birini masaya yatırıyor: Yunanistan ile Türkiye, azınlıklar ve Ege meselesi...

I. Dünya Savaşı’nı ve 1919-22 Türk Kurtuluş Savaşı’nı bitiren bu antlaşma sonrasında Türkiye ile Yunanistan arasında kurulan yeni “Ege dengesi”, bu kitapta ilk kez karşılaştırmalı ve tamamen tarafsız biçimde ele alınıp inceleniyor.

Sayfa: 304

Azınlıkların korunması

Dayıoğlu ve Oran, Lozan Barış Antlaşması’nın “Azınlıkların Korunması” başlıklı III. Kesiminde koruma altına alınan azınlık haklarını ve bunların karşılıklı ihlallerini incelerken ayrıca projektörü Kürtlerin ve Alevilerin üzerine de tutuyor.